Współczesna wieś na zachodzie kraju. Tradycja i nowoczesność mieszkają tu pod jednym dachem. Władzę sprawuje zafascynowany nowoczesną technologią ksiądz proboszcz. Posterunkowy z zapałem wkuwa niemieckie słówka. Na dawnym PGR-owskim ugorze bujnie rosną krzewy konopii indyjskich. Pod dziurawym dachem przedwojennego, poniemieckiego domu walczy z biedą i rachunkami trzypokoleniowa rodzina Nowaków. Jedyną nadzieją na przyszłość bez długów jest córka Ola, która właśnie dostała się na medycynę. Niestety, studia kosztują. Na szczęście jak na zawołanie pojawia się okazja zdobycia grubszej gotówki. Herr Schmidt w towarzystwie wnuka przybywa na dawne ziemie swoich przodków, aby załatwić tu pewien interes. Otóż w starym sadzie, za domem Nowaków pochowane zostały podczas wojny szczątki rodziców starszego pana, za których ekshumację Niemiec gotowy jest słono zapłacić. Transakcja odpowiada obu stronom, ale jest pewien problem: nie ma przedmiotu umowy. Jabłonki dawno wykarczowano, a kości zatopiono w pobliskim jeziorze.
Konrad Szołajski jest filmowcem o niecodziennym temperamencie bystrego obserwatora i zgryźliwego satyryka, punktującego polskie paradoksy. Nie zajmuje się przy tym sprawami z pierwszych stron gazet, ale interesujące go wątki polskiego życia często stają się tematami rozmów rodaków, także tych długich, nocnych, zakrapianych. Słowem tych, które potrafią zaboleć. Ot, choćby szczególnie drażliwej w latach 90. kwestii transformacji ustrojowej, której koszty miało ponieść całe społeczeństwo, a tymczasem jedni przechodzili ten okres łatwiej niż inni. Przy czym Szołajski nie daje prostych odpowiedzi, dlaczego dzieje się tak a nie inaczej, choć po obejrzeniu jego filmów widzowi łatwiej będzie odpowiedzieć na pytania, jakie sam sobie stawia. To wszystko powraca w „Kop głębiej” – inteligentnej satyrze społecznej, a zarazem intrygującej opowieści o mazurskiej rodzinie, która staje przed życiową szansą. Do jej drzwi stuka potomek dawnych właścicieli obejścia, które zajęli po wojnie. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie przyjechał odbierać im domu i ziemi, pragnie pojednania. Atmosfera polityczna, akces Polski do Unii Europejskiej, powinna takiemu pojednaniu sprzyjać, ale lęk przed szeptaną propagandą okazuje się silniejszy. Historię (tę przez wielkie H) tworzą bowiem nie politycy, lecz zwykli ludzie: to od nich, jednostek, zależy, czy narody odnajdą wspólne cele, pokonają odwieczne bariery. I czy rzeczywiście nie obędzie się bez czarodziejskiego zioła, przenoszącego w inny wymiar? Ale kwestia pojednania czy wolność konopi to tylko niektóre z wielu wątków podejmowanych przez Szołajskiego, dotykającego też spraw tak zasadniczych jak wiara, zazdrość a także miłość i tolerancja. Osobną wartością filmu Szołajskiego jest zaproszenie do współpracy trzech pokoleń polskich aktorów. To wyraz wiary w polskie kino, jego największe walory. Pokolenie dziadków na ekranie reprezentują Roman Kłosowski, kochany i uwielbiany wręcz za niezapomnianą rolę Maliniaka z „40-latka”, Ryszard Ronczewski – jeden z charakterystycznych aktorów drugiego planu w blisko stu polskich filmach oraz krakowska aktorka Elżbieta Karkoszka. Rodzicami są Krzysztof Tyniec (który, o dziwo, nie tańczy ani nie śpiewa) i Marzena Kipiel-Sztuka, archetyp (w krzywym zwierciadle) Matki-Polki z serialu „Świat według Kiepskich”, zaś jako pokolenie młodych pojawiają się rozpoczynający kariery Dagmara Bąk i Adam Konowalski.
KONRAD SZOŁAJSKI
Ur. 25 V 1956 w Warszawie. Reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnychi fabularnych. Absolwent polonistyki UW (1979) oraz reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji UŚ w Katowicach (1985), stypendysta British Council studiował w National Film School w Beaconsfield, współpracował z BBC. Filmografia: filmy d o k u m e n t a l n e: 1982 – Dziennkarze ‘82, 1993 – Parafia księdza Kustosza, 1994 – Komiksiarze, 1995 – Zdziczenie obyczajów pośmiertnych, Cały pogrzeb na nic, BONDologia stosowana, 1996 – Nowa opowieść o prawdziwym człowieku, 1997 – Sceny z życia kick-bokserki, 1998 – Pani od seksu, 2001 –Sztuka kochania według Wisłockiej, 2002 – Zawód: posłanka, 2003 – Oprowadzę was po moim świecie, 2004 – Pogrzeby to nasze życie, Alwernia, Kurhan, 2006 – Wkręcacze, Gruba do łóżka, chuda na bal…, 2009 – Good Morning, Lenin!, 2010 – Niejedzenie, UWO, 2011 – I Bóg stworzył seks; filmy fabularne: 1984 – Jajo, 1993 – Człowiek z…, 1997 – Musisz żyć, 1999 – Operacja Koza, 2011 – Kop głębiej.