FILM

Notorious (2009)

Pressbook

"Can’t change the world if we can’t change ourselves . . ."
-- The Notorious B.I.G.

Film opowiada o karierze Christophera "The Notorious BIG" Wallace’a – człowieka, który zaczynał w nowojorskim podziemiu, a stał się legendą hip-hopu. Jedenaście lat po jego śmierci fani wreszcie mogą obejrzeć produkcję o niebywale uzdolnionym, ambitnym człowieku, który pozostawił po sobie pełne genialnych rymów nagrania o życiu na ulicy. Do dziś pozostaje idolem milionów ludzi, którym pokazał że należy dążyć do realizacji celów, bo "tylko niebo jest limitem".

W młodego Biggie’ego wcielił się syn rapera – Christopher Jordan Wallace, a dorosłego Notoriusa zagrał brooklyński raper, Jamal Woolard. Poznajemy małego Chrisa jako prymusa w szkole katolickiej; jego matka (Angela Bassett) robi wszystko, by syn nie trafił na ulicę. Niestety, chłopak zaczyna handlować narkotykami. Jego życie się zmienia, gdy Jan (Julia Pace Mitchell) zachodzi w ciążę i parze rodzi się córka. Wallace postanawia zapewnić rodzinie wszystko co najlepsze – nawet jeśli będzie musiał działać niezgodnie z prawem. Jedno wydarzenie zupełnie odmieniło los Biggie’ego – taśma z jego freestyle’em trafiła w ręce DJ’a B.I.G Daddy Kane’a – Mistera Cee (Edwin Freeman), a potem usłyszał ją Sean "Puffy" Combs (Derek Luke). Niemal z dnia na dzień Biggie stał się gwiazdą.

Wallace szybko się przekonał, że "większa kasa, to większe kłopoty". Jego menadżerowie, Wayne Barrow (C. Malik Whitfield) i Mark Pitts (Kevin Phillip), robili wszystko co w ich mocy, żeby chłopakowi nie odbiło, ale nie było łatwo – Biggie nagrywał, a do tego był ojcem i ożenił się z koleżanką z wytwórni Bad Boy – Faith Evans (Antonique Smith). Sytuację skomplikowały przyjaźń z raperką ze składu Junior M.A.F.IA – Kimberly "Lil’ Kim"Jones (Naturi Naughton) i narastający konflikt z Tupaciem Shakurem(Anthony Mackie) – raperem z Zachodniego Wybrzeża.

Jego kariera rozwijała się w błyskawicznym tempie, a muzyka trafiła do milionów ludzi, ale życie napisało tragiczny scenariusz…

Fox Searchlight Pictures prezentuje film wyprodukowany przez Voletta Wallace Films/By Storm Films/State Street Pictures i Bad Boy Films - "NOTORIOUS" w reżyserii George’a Tillmana Jr ("Siła i honor", "Przepis na życie"), według scenariusza Reggie’ego Rocka Bythewooda i Cheo Hodari Cokera. Producentami filmu są matka Biggie’ego – Violetta Wallace, byli menadżerowie artysty - Wayne Barrow i Mark Pitts, a także Robert Teitel i Trish Hofmann. Producentem wykonawczym jest przyjaciel Wallace’a – Sean "P Diddy" Combs, a koproducentem George Paaswell.

"MAM DO OPOWIEDZENIA WAŻNĄ HISTORIĘ" – JAK NARODZIŁ SIĘ "NOTORIOUS"

Wallace przyszedł na świat 21 maja 1972 roku. Wychowywał się w jednej z najbiedniejszych dzielnic Brooklynu – Bedford Stuysvesant. Dość wcześnie objawił się jego talent – jako nastolatek już nagrywał. Był inteligentny i dobrze się uczył, ale w wieku 17 lat rzucił szkołę i zaczął handlować narkotykami – okoliczni dealerzy nie narzekali na brak gotówki i żyli po królewsku; Christopher też o tym marzył. Narodziny córki jeszcze bardziej zmotywowały go do zarabiania pieniędzy; chciał zapewnić rodzinie dostatnie życie, nawet jeśli oznaczałoby to łamanie prawa. W końcu cel uświęca środki… Życie Wallace’a zmieniło się o 180 stopni, kiedy jego demo trafiło w ręce jednego z najgorętszych producentów tamtych lat – Seana "Puffy’ego" Combsa. Biggie podpisał kontrakt z nowopowstałym Bad Boy Records i stał się największą gwiazdą wytwórni.

Początkowo przyjął pseudonim Biggie Smalls, potem zmienił go na Notorious B.I.G. Jego kawałki obrazowały życie na ulicach Ameryki – opowiadał o nim żywym, nieraz brutalnym językiem, ale nigdy nie koloryzował; zawierał w utworach szczerą prawdę. Cieszył się szacunkiem na ulicy, a jednocześnie zyskał ogromną popularność. Podniósł poprzeczkę wszystkim raperom i rozpropagował kulturę hip-hopową. Wiele z jego kawałków stało się hitami i trafiło na listy przebojów. Wszystko wskazywało na to, że przed Notoriousem długa i błyskotliwa kariera. Niestety, Wallace zginął 9 marca 1997. Nieznany sprawca zastrzelił artystę, gdy ten opuszczał afterparty po rozdaniu Soul Train Music Awards.

Notorius umarł, ale jego muzyka jest wiecznie żywa. Drugi album artysty został wydany niedługo po jego śmierci i niemal od razu trafił na pierwsze miejsca list przebojów. Wallace został pierwszym artystą, którego dwa utwory znalazły się na szczytach list po śmierci wykonawcy. Pamięć o Notoriousie nie zginie – dba o to środowisko hip-hopowe z P. Diddym i Jayem-Z na czele.

Twórcy filmu postanowili zgłębić życie Notoriousa i dowiedzieć się o nim jak najwięcej. Chcieli wiarygodnie pokazać co sprawiło, że droga Wallace’a potoczyła się tak, a nie inaczej. Do pracy nad scenariuszem zaprosili Cheo Hodari Cokera – autora książki "Unbelievable: The Life, Death, and Afterlife of the Notorious B.I.G", dziennikarza współpracującego z takimi magazynami, jak "Rolling Stone", "Spin", czy "VIBE". Coker był ostatnią osobą, która przeprowadziła wywiad z Notoriousem – rozmawiali dzień przed śmiercią artysty.

Coker przeprowadził z Biggie’em bardzo długą rozmowę. Wspomina, że chociaż chłopak był młody sprawiał wrażenie człowieka, który ma za sobą dużo trudnych doświadczeń : "Gdy umarł miał tylko dwadzieścia cztery lata, ale przeżył więcej niż niejedna osoba, która dożywa osiemdziesiątki. Pisząc o nim chciałem nie tylko pokazać geniusz muzyczny, ale i niezwykłą osobowość. Christopher był zabawny, otwarty i szczery – wywiady z nim przeprowadzało się z przyjemnością."

Coker nie tylko przeprowadził z Wallace’em pięciogodzinny wywiad – rok po śmierci artysty rozmawiał z najważniejszymi ludźmi w życiu Biggie’ego – jego matką, menadżerami, żoną czy takimi muzykami, jak James "Lil Cease" Lloyd, DJ Enuff, DJ Mister Cee, Sean "Puffy" Combs, Damien "D-Roc" Butler. Wszyscy oni przewijają się także przez film.

Dzięki tym rozmowom twórcy zaczęli postrzegać Notoriousa nie tylko jako genialnego muzyka – dowiedzieli się co dla niego oznaczał kodeks uliczny i szacunek ludzi ulicy, przyjrzeli się jego relacjom z rodziną i przyjaciółmi. To, że Biggie był nieprzeciętnym człowiekiem stało się jaśniejsze, niż kiedykolwiek wcześniej.

"Biggie był geniuszem. Potrafił celnie opowiedzieć o ważnych życiowych doświadczeniach w kawałku trwającym 3,5 minuty. Mam nadzieję, że mnie udało się trafnie opisać jego życie na 119 stronach scenariusza. Skupiłem się na punktach zwrotnych jego życia i postanowiłem stworzyć z nich całość – równie spójną jak płyty Notoriousa, "Ready to Die" i "Life After Death"." – mówi Coker.

Pisząc scenariusz Coker opierał się nie tylko na powszechnie znanych faktach z życia artysty, ale i na pozornie nic nie znaczących detalach z przeprowadzonego osobiście z Notoriousem wywiadu. Wspomina, że jedną z jego ulubionych anegdotek było to, że Biggie chował przed matką markowe ciuchy i biżuterię, które kupował za pieniądze z dragów. Nie chciał, żeby wiedziała, że jej syn się tym zajmuje. Upychał nowe nabytki do szafki na dachu budynku, w którym mieszkał i przebierał się dopiero wtedy, gdy matki nie było w pobliżu.

"Takie historie są kolejnym dowodem na to, że Christopher Wallace i Notorious B.I.G to dwie zupełnie różne osoby" – mówi Coker.

Drugi scenarzysta, Reggie Rock Bythewood, pracował ze Spike’em Lee przy "Autobusie", napisał scenariusz do "Czarnej komedii" i "Pokonać najszybszego", które także wyreżyserował. Jemu również zależało na pokazaniu pełnowymiarowego Biggie’ego, a nie tylko Biggie’ego-rapera, ale pragnął też, żeby film trafił do szerokiego grona odbiorców, a nie jedynie do fanów Notoriousa.

"Twórcy filmów biograficznych często zapominają, że główny bohater był nie tylko aktorem, politykiem, czy muzykiem. Chciałem pokazać Biggie’ego ze wszystkim jego wadami. Był nietuzinkowy – z jednej strony symbolizował to co stereotypowe i najgorsze w młodych Murzynach, a z drugiej reprezentował to, co najlepsze – był kochającym synem, oddanym ojcem, lojalnym przyjacielem. Mam nadzieję, że udało nam się to pokazać w filmie i skłonimy ludzi do refleksji." – mówi Bythewood.

Obaj scenarzyści uznali, że Wallace był kameleonem, człowiekiem o wielu twarzach. Dla matki był Misiem Chrisem, dla dealerów Big Chrisem, dla kumpli freestyle’owców Biggie’em Smallsem, dla fanów i środowiska muzycznego Notoriousem B.I.G, a przede wszystkim Christopherem Wallace’em – błyskotliwym człowiekiem interesu, któremu zależało przede wszystkim na dobru bliskich .

"W życiu Biggie’ego ważne miejsce zajmowały kobiety. Jego relacje z Lil’ Kim i Faith Evans bardzo się różniły, nie mówiąc o tym, że zupełnie innym człowiekiem był w oczach swojej matki. Złożoność jego osoby miała przełożenie na twórczość – kobiety odnajdowały w tekstach Notoriousa jedno, gangsterzy drugie, jeszcze co innego wyciągali z niego krytycy muzyczni i przypadkowi słuchacze. Wszyscy jednak zgodziliby się, że nie było takiego drugiego jak Biggie. Co do tego nie ma żadnych wątpliwości" – mówi Bythewood.

Życie Notoriousa było bardzo barwne. Gdy scenariusz został ukończony należało znaleźć reżysera, który potrafiłby wiernie przenieść go na ekran. Producenci postanowili powierzyć to zadanie osobie obeznanej z twórczością Notoriousa, ceniącej jego muzykę i rozumiejącej ją. Kryteria spełnił George Tillman Jr, znany dzięki filmom "Przepis na życie" i "Barbershop".

Tillman od dawna jest fanem Notoriousa – wspomina, że gdy przyjechał do Kalifornii z Robertem Teitelem (swoim późniejszym wspólnikiem) mieli przy sobie tylko kilkaset dolarów i "Ready To Die" Notoriousa. Gdy pojawiła się możliwość nakręcenia filmu o Biggie’em, George uznał, że musi to zrobić. "Myślę, że Biggie byłby dumny z tej produkcji. Wsłuchując się w jego rymy od razu można dostrzec, że był świetnym tekściarzem i umiał opowiadać rewelacyjne historie. Ja, jako filmowiec, również snuję opowieści." – mówi Tillman.

Tillman i Teitel (który szybko dołączył do ekipy produkcyjnej filmu) zrobili na producentach olbrzymie wrażenie. Zachwycili ich swoją wizją hip-hopowego filmu, który niesie uniwersalne przesłanie o ludziach i ich emocjach.

"W Wallace’ie najbardziej fascynujące nie było to, że był gwiazdą hip-hopu. Najciekawsza jest droga, jaką przeszedł. W młodym wieku został ojcem; dzięki miłości do rodziny i jej wsparciu stał się lepszym człowiekiem. Mimo, że nie skończył szkoły i dealował udało mu się wyjść z tego bagna. Osiągnął ogromny sukces – nie tylko komercyjny, czy finansowy. Był ambitny i zdeterminowany. Zginął w młodym wieku, ale przeżył więcej, niż jeden z nas." – mówi Tillman.

"Historia Notoriousa to w pewnym sensie amerykański sen. Chłopak wychowywany przez samotną matkę i mieszkający w biedniej dzielnicy okazał się niezwykle uzdolnionym muzykiem, który odcisnął piętno na całej kulturze, bo hip-hop króluje już na całym świecie." – dodaje Teitel.

"Od razu było widać, że to właśnie oni powinni nakręcić ten film. George z pasją mówił o tym, jak go widzi, opowiadał o bohaterach. Zaskoczył nas tym, jak dużo wie o Biggie’em, to jak o nim mówił i – co było oczywiste – ile Notorious i jego muzyka dla niego znaczą" – mówi Wayne Barrow.

Producenci zapewnili Tillmana i Teitela, że będą mieli dużą swobodę artystyczną. "Jesteśmy bardzo wdzięczni rodzinie i bliskim Christophera, że pozwolili nam pokazać go takim jakim był, ze wszystkimi wadami. Gdyby nie ta szczerość, film byłby totalną porażką. " – mówi Teitel.

Scenariusz był gotowy, reżyser wybrany. Żeby zacząć zdjęcia trzeba było jeszcze tylko zebrać obsadę, a przede wszystkim wybrać odtwórcę głównej roli. Musiał to być ktoś, kto umiałby pokazać złożoność natury Wallace’a, wiarygodnie wypadłby jako ikona hip-hopu, ale i zwykły, ciepły człowiek o niezwykłym poczuciu humoru.

Dla Tillmana najważniejsze było odbrązowienie Notoriousa i pokazanie go przede wszystkim jako człowieka, a nie genialnego artystę. "Widzowie od razu poznaliby się na fałszu. Żeby film był autentyczny potrzebowaliśmy wspaniałych aktorów" – mówi reżyser.

Christopher Wallace miał nie tylko ciekawą osobowość – jego wygląd także był nietuzinkowy. Notorious miał 180 cm wzrostu i ważył około 180 kg. Historia Biggie’ego jest filmowa, a jednocześnie nieprawdopodobna. Ikoną i gwiazdą został facet o niewiarygodnych gabarytach. Miał to czego pragnie każdy raper (i prawie każdy udaje, że to ma) – dumny, kołyszący krok. Zadziorny sposób chodzenia odzwierciedla też podejście do życia; jest elementem stylu charakterystycznego dla wielu przedstawicieli kultury hip-hopowej.

Znalezienie aktora, który byłby fizycznie podobny do Notoriousa, a jednocześnie miał to niezwykłe "coś", które posiadał artysta okazało się nie lada wyzwaniem. Pierwsze castingi odbyły się w Nowym Jorku. "Pojawiło się na nich wielu utalentowanych aktorów, mieli od 14 nawet do 44 lat. Niestety żaden nie przypominał mi mojego syna"- wspomina Voletta Wallace.

Reżyserka castingowa, Tracy "Twinkie" Byrd, zadecydowała, że ubiegający się o rolę będą musieli nie tylko nauczyć się dialogów, ale też zarapować kawałek Biggie’ego. Żaden z kandydatów do roli nie spełnił wszystkich wymagań. "Nie szukaliśmy kogoś kto wygląda jak Biggie lub świetnie go imituje. Potrzebowaliśmy aktora, który uchwyci złożoność osobowości Notoriousa. Nie było łatwo." – wspomina Byrd.

Finalnie rola nie trafiła do aktora lecz do brooklyńskiego rapera. Pojawił się na castingu z podobną nonszalancją z jakiej słynął Biggie. Jamal Woolard, bo o nim mowa, od razu zachwycił współorganizatorkę castingu, Wendy McKenzie. "Jak tylko go zobaczyłam dostałam gęsiej skórki. Natychmiast zadzwoniłam do Tracy i powiedziałam jej, że znalazłam Biggie’ego. Jamal podszedł do mnie na castingu i powiedział, że jeśli nie dostanie tej roli to na Brooklynie będzie miał przesrane i czy chcę być za to odpowiedzialna. To się nazywa uliczna nonszalancja!" ­ - wspomina Tracy.

Najważniejsze, że sama Voletta Wallace czuła to samo: "Jamal wygląda jak mój syn, brzmi tak jak on i po prostu był idealny do roli Christophera."

Woolard wychowywał się niedaleko miejsca, w którym mieszkał Notorious. Mimo, że brakowało mu doświadczenia aktorskiego, był tak podobny do Wallace’a, że powierzono mu rolę. "Podszedł do sprawy bardzo serio. Tak jak Jamie Foxx po prostu stał się Rayem, tak Jamal zamienił się w Biggie’ego" – mówi Byrd.

Woolard ma podobne doświadczenia jak Notorious. W dużej mierze właśnie to sprawiło, że okazał się idealny do roli. "Specyficzna nonszalancja charakterystyczna dla ludzi mieszkających w takich dzielnicach jak moja, to coś nie do podrobienia. Po tym poznasz Brooklyńczyka. Jestem zwykłym facetem, ale mam to coś, co miał Biggie, bo wychowywaliśmy się w tym samym miejscu. Mam nadzieję, że ludziom spodoba się to, co zrobiłem w tym filmie." – mówi Woolard.

Mimo, że Jamal był dla twórców filmu prezentem od losu nie ominęło go solidne przygotowanie do roli – zaliczył czteromiesięczny przyspieszony kurs aktorstwa. Pracował z Mimi Liber i wielokrotnie analizował nagrania z Notoriousem. Przybrał na wadze ponad 20 kilogramów i pracował nad głosem, aż zaczął mówić barytonem, z którego słynął Biggie.

"Musiałem mówić jak on, poruszać się w taki sam sposób, opanować charakterystyczne gesty. Biggie był specyficzny – nigdy o nic nie prosił, zawsze żądał; zadzierał głowę. Kiedy wkładałem okulary przeciwsłoneczne stawałem się inną osobą – byłem Big Poppą." – mówi Woolard. Dodaje, że bardzo pomocny był Wayne Barrow, menadżer i przyjaciel rapera : "Dużo mi o nim opowiadał – o tym, że Biggie uwielbiał Pepsi, Henessy i Bacardi Limon. Dzięki Wayne’owi dowiedziałem się o Notoriousie wielu, pozornie nieistotnych, drobiazgów. A to one sprawiły, że był jaki był."

Jamal korzystał też z pomocy Derika "D-Dota" Angelettie’ego z Bad Boy Records – producenta, który był współtwórcą kawałka "Hypnotize". Dzięki Derikowi Woolard nie tylko rapował jak Biggie, ale i zachowywał się jak on (na przykład stawał przed mikrofonem w określony sposób.) "Jamal fenomenalnie odegrał rolę Biggie’ego. Wszyscy, którzy widzieli go w akcji byli pod wielkim wrażeniem" – mówi Angelettie.

Twórcy filmu byli zaskoczeni tym, jak bardzo Jamal wczuł się w rolę. "Chwilami miałem wrażenie, że przede mną stoi Biggie we własnej osobie."- przyznaje Tillman.

Kiedy obsadzono rolę dorosłego Notoriousa, zaczęły się poszukiwania chłopca, który wcieli się w nastoletniego Chrisa (czy Misia Chrisa, jak nazywała go matka.) Tak naprawdę wcale nie trzeba było szukać – zagrał go syn rapera, Christopher Jordan Wallace. Gdy zastrzelono Notoriousa był jeszcze niemowlęciem.

Zagranie w filmie było dla Christophera Jr szansą na poznaniu ojca nieco bliżej: "Odgrywałem sceny, w których robiłem to co tata, gdy był w moim wieku. Moja siostra jest bardziej podobna do taty niż ja, ale za to ja czuję się z nim bardzo związany. Mam nawyk pocierania nosa – okazuje się, że tata też to robił. Obgryzał też paznokcie, czego nie mogę się oduczyć. Odziedziczyłem po nim "leniwe oko" i podobno mam takie same policzki. Tak twierdzi mama."

Obsadę uzupełnili tacy aktorzy, jak laureat Independent Spirit Award, Derek Luke ("Antwon Fisher"), Anthony Mackie ("Eagle Eye"), czy nominowana do Oscara Angela Bassett ("Tina").

Derek Luke miał przed sobą trudne zadania – powierzono mu rolę jednego z najpopularniejszych producentów naszych czasów : Seana "Puffy’ego" Combsa. "To było duże wyzwanie. Moją metodą było ignorowanie instynktów i całkowite wczucie się w rolę."- mówi aktor. Dodaje, że ucieszyła go możliwość pracy z Tillmanem : "Jest rewelacyjny. W pełni angażuje się w projekt i wkłada w niego całe serce, a jednocześnie w pełni kontroluje sytuację na planie."

Anthony Mackie po raz drugi zagrał Tupaca- wcześniej zagrał go w off-broadwayowskim "Up Against The Wind". Jego filmowym debiutem była "8 mila" z Eminemem.

Angela Bassett zagrała matkę Biggie’ego. Voletta Wallace była pod dużym wrażeniem gry Angeli : "Potrafiła odtworzyć nawet mój akcent. Synowa [Faith Evans] słysząc ją kiedyś była przekonana, że to ja mówię!"

W najważniejsze kobiety w życiu Notoriousa wcieliły się debiutantka Antonique Smith (Faith Evans) i była wokalistka zespołu 3LW, członkini obsady broadwayowskiego "Lakieru do włosów", Naturi Naughton (Lil’ Kim).

Antonique pochodzi z tej samej części New Jersey co Faith Evans i bardzo ją przypomina. "Jest świetną aktorką i fenomenalną piosenkarką; rewelacyjnie naśladuje śpiew Faith. Wróżę jej karierę." ­ - mówi Tillman. Podobne zdanie ma o Naughton : "Sądzę, że ludzie będą nią zachwyceni. Ma ogromny urok osobisty, a do tego jest pracowita. Świetnie wypadła w roli Lil’ Kim"

Naughton zdaje sobie sprawę z tego, że fani Lil’ Kim mogą krytykować to, że powierzono jej rolę raperki : "Nie jestem podobna do Lil’Kim i nie mówię tak jak ona, ale liczę na to, że oglądając film ludzie będą się zastanawiać raczej nad tym, czy oddałam to, jaka artystka jest. Rola była dla mnie wyzwaniem, reszt obsady też nie miała przed sobą łatwego zadania. Wcieliliśmy się w znane postaci, z którymi fani są bardzo zżyci."

Film nakręcono w 38 dni – więcej czasu zajmuje nagranie przeciętnej płyty hip-hopowej. Powstawał na Brooklynie i w Los Angeles. Twórcy uznali, że trzeba go zrealizować tam, gdzie narodziła się legenda.

"Chcieliśmy kręcić na Brooklynie, na ulicach na których wychowywał się Biggie. Pokazać to co wpłynęło na styl Biggie’ego, jego rymy." – mówi reżyser.

Do ekipy dołączyli Michael Grady (zdjęcia; "Factory Girl"), Jane Musky (scenografia; "Śmiertelnie proste", "Kobiety").

"Michael, Jane i ja pracowaliśmy nad kolorystyką, która zmieniała się wraz z pojawianiem się kolejnych etapów w życiu Notoriousa. Sceny z czasów gdy był dzieciakiem są w ciepłych barwach, okres dealerski jest monochromatyczny, a sceniczne życie pełne kolorów. Czerwień przewija się przez film jako symbol niebezpieczeństwa" – mówi Tillman.

Film kręcono głównie z ręki – Grady chciał w ten sposób pokazać niepokój. Musky odpowiadała za oddanie klimatu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Współpracowała z Paulem A. Simmonsem ("Hustle&Flow" i "american Gangster"), aby wiernie odtworzyć modę i realia tamtych czasów.

Przy filmie pracowała choreografka, Tanisha Scott. Z jej pomocy korzystały takie gwiazdy, jak Alicia Keys, Eve, czy Ludacris. Treningi Tanishy i Jamala trwały kilka miesięcy – Woolard perfekcyjnie opanował charakterystyczne dla Notoriousa bujanie głową. Scott pomagała także Derekowi Luke’owi i Naturi Naughton w upodobnieniu się w ruchach do Puffy’ego i Lil’ Kim.

"Nie chciałam aby po prostu sztywno odtwarzali ruchy, ale wykonywali je płynnie, jakby to były ich własne nawyki. Nauczyłam Jamala bujającego kroku, z którego słynął Biggie, z Derekiem pracowałam nad gestykulacją, bo Puffy jest bardzo ekrpesyjny, a Naturi musiała stać się zawadiacka jak Lil’ Kim." – mówi Scott.

Twórcom filmu pomagali znajomi Biggie’ego, którzy znali artystę na różnych etapach jego życia. "To było niesamowite. Współpracowaliśmy z członkami Junior M.A.F.I.A, kolesiami którzy kumplowali się z Biggie’em na osiedlu, czy jego mamą, żoną i ziomami, które wspierały go na scenie – DJ’em Enuffem i Money L’em. Poznanie ich było niesamowitym przeżyciem. Oprowadzali nas po Brooklynie i pokazywali gdzie Biggie przesiadywał jako dzieciak." – opowiada Tillman.

Ważne miejsce w filmie zajmuje muzyka. Usłyszmy w nim freestyle, zobaczymy uliczne bitwy na rymy, a także wielkie koncerty. Żeby wielkie imprezy wypadły wiarygodnie, filmowcy wynajmowali setki statystów i tak naprawdę organizowali występy. "Nasi aktorzy nie grali z playbacku. Chcieliśmy utrwalić prawdziwe koncerty, dlatego na żywo grali kawałki Notoriousa, czy Lil’ Kim." – mówi reżyser.

Nie było to łatwe, zwłaszcza dla Jamala. Co innego naśladować ruchy, a co innego sceniczną osobowość Biggie’ego. Na szczęście udało mu się sprostać zadaniu.

"To, jak Jamal trzymał mikrofon, czy przechadzał się po scenie – wyglądał jak Notorious. Jestem bardzo zadowolony – uważam, że uchwycił sceniczny geniusz Biggie’ego" – mówi Tillman.

Występy Jamala wywołały silne emocje u najbliższych Wallace’a. To tylko potwierdza, że chłopak wykonał kawał dobrej roboty. "Widzowie będą zaskoczeni i zachwyceni" – zapewnia reżyser.

Tillman chciał pokazać tą produkcją jak może wyglądać dobry film hip-hopowy : "Ludzie kojarzą takie kino z muzyką, ale nie dobrym scenariuszem, czy ciekawą historią. Zależało mi na tym, aby pokazać Afro-Amerykańskich bohaterów z krwi i kości, jako pełnowymiarowe postaci. Oby widzowie to docenili."

Muzyka Notoriousa wciąż jest żywa. Artysta podniósł poprzeczkę kolejnym pokoleniom raperów i nadal pozostaje ikoną. Osiągnął sukces, czym pokazał milionom dzieciaków z ghetta, że należy gonić za marzeniami bo "tylko niebo jest limitem".

ANGELA BASSETT (Voletta Wallace) ukończyła Yale School of Drama. Jej kariera zaczęła się na off-Broadwayu – zagrała w takich sztukach, jak "Ma Rainey's Black" Bottom", "Joe Turner's Come and Gone", "Colored People's Time", "Henry IV, Part I", "Antigone", "Pericles", czy "Black Girl". W 1991 roku zagrała niewielką rólkę w "Chłopakach z sąsiedztwa"("Boyz N The Hood") Johna Singletone’a, a rok później w "The Jacksons: An American Dream" stacji ABC, za co nominowano ją do nagrody Emmy. Przełomem w jej karierze okazała się rola Tiny Turner w filmie "Tina"("What’s Love Got To Do With It") – aktorka otrzymała nominację do Oscara.

Wystąpiła w takich filmach, jak "Malcolm X" Spike’a Lee (otrzymała za swoją rolę NAACP Image Award), "Czekając na miłość" ("Waiting to Exhale"), "Jak Stella zdobyła miłość" ("How Stella Got Her Groove Back"), "Koncert na 50 serc" ("Music of the Heart"), czy "Rozgrywka" ("The Score"). Na swoim koncie ma także filmy telewizyjne – "Gdzieś w Luizjanie" ("Ruby’s Bucket of Bloods"), czy "Rosa Parks Story". Była również producentką tych filmów. W 2002 roku nominowano ją do nagrody Emmy za "Our America".

Występuje w najnowszej serii serialu "Ostry dyżur" ("E.R"), a do jej najciekawszych ról należą te w filmach "Akeelah i jej nauczyciel" ("Akeelah and the Bee"), "Meet the Browns", czy "Meet the Robinsons".

W 2007 roku wydano książkę, którą napisała z mężem, aktorem Cortneyem B. Vance’em – "Friends: A Love Story". Pracuje nad debiutem reżyserskim – "Erasure".

DEREK LUKE (Sean "Puffy" Combs) zagrał w 2002 roku tytułową rolę w filmie "Antwone Fisher" i zwrócił na siebie uwagę widzów i krytyków. Otrzymał za nią kilka nagród (między innymi BET Award).

Na swoim koncie ma role w takich filmach, jak "Światła stadionów"("Friday Night Lights)", "Pokonaj najszybszego"("Biker Boyz"), czy "Wizyta u April"("Pieces of April").

W 2004 roku David Mamet powierzył mu rolę w filmie "Spartan" z Valem Kilerem i Williamem H. Macy’m. Najnowszym filmem, w którym zagrał jest "Medea Goes To Jail".

JAMAL WOOLARD (Christopher "Biggie" Wallace) wychowywał się w Lafayette Housing Projects, niedaleko osiedla na którym Biggie mieszkał jako dzieciak. Woolard jest raperem, zaczynał od nagrywania podziemnych mixtape’ów. W 2006 roku podpisał kontrakt z Warner Bros. Records. Zrobiło się o nim głośno, tytułowy kawałek stał się hitem, ale mimo dobrej reklamy (Woolard występował w programie radiowym Grandmaster Flexa) numer odrzucono i zabroniono puszczać w radiostacjach.

Do wzięcia udziału w castingu do "Notoriousa" namówił go znajomy. Voletta Wallace od razu powiedziała reżyserowi, że to właśnie on powinien zagrać jej syna.

ANTHONY MACKIE (Tupac Shakur) kształcił się w Julliard School of Drama. Zwrócił uwagę krytyków rolą Tupaca Shakera w "Up Against the Wall" wystawianym na off-Broadwayu.

Zadebiutował na dużym ekranie "8 milą", gdzie wcielił się w Papę Doca. Dostrzegł go Spike Lee i zaangażował do "Ona mnie nienawidzi" ("She Hades Me") i "Sucker Free City". Zagrał w "Za wszelką cenę" ("Million Dollar Baby") Clintsa Eastwooda, "Kandydacie" ("The Manchurian Candidate") Jonathana Demme’a i "Ja, twardziel"("The Man").

Za rolę w "Brother to Brother" otrzymał Gotham Award i Spirit Award. W 2004 roku nagrodzono go na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Sundance, a rok później wystąpił w "Upadłym niebie" z Leelee Sobieski, Timothym Huttonem i Davidem Strathaimem.

Na swoim koncie ma role w takich filmach, jak "Eagle Eye", "Ascension Day", "Kolor zbrodni"("Freedomland") "Upadłe niebo"("Heavens Fall")"Szkolny chwyt"("Half Nelson"),czy "Męski sport"("We Are Marshall").

Zanim zaczął grywać w filmach występował na Broadwayu i off-Broadwayu – między innymi w takich przedstawieniach, jak "A Soldier’s Play", czy "The Seagull".

Niedawno wystąpił w projekcie, podczas którego odczytywano sztuki Augusta Wilsona.

Najnowszymi filmami z jego udziałem będą "Bolden!" i "The Hurt Locker".

ANTONIQUE SMITH (Faith Evans) kocha muzykę – jest fanką Arethy Franklin, Whitney Houston, czy Celine Dion. Występowała w szkolnych przedstawieniach i musicalach, należy też do chóru kościelnego. Pochodzi z New Jersey.

Występuje zarówno w teatrach, jak i filmach – na Broadwayu wcieliła się w Mimi Marquez w "Rent", można było ją oglądać w epizodycznej roli w "Po drugiej stronie globu" ("Across the Universe").

NATURI NAUGHTON (Lil’ Kim) pochodzi z New Jersey. Od dziecka śpiewała w chórze kościelnym – kiedy zaczęła miała zaledwie 5 lat. Od tamtej pory wiedziała, że scena i śpiew to jej żywioł. Występowała w New Jersey Performing Arts Center, śpiewała hymn na stadionie NJ Nets.

Jako czternastolatka dołączyła do zespołu 3LW i zaczęła profesjonalną karierę. Jeździła w trasy z Destiny’s Child i N’SYNC, współpracowała z P. Diddym i Full Force. Jej zespół rozpadł się w 2002 roku, ale Naturi nie zrezygnowała ze śpiewania.

Studiowała politologię na Seton Hall University, występowała na Broadwayu w musicalu "Lakier do włosów". Niebawem będzie ją można zobaczyć w remake’u filmu "Sława"("Fame").

GEORGE TILLMAN, JR (reżyseria) zajmuje się nie tylko reżyserią. Pisze scenariusze i produkuje. Pierwszy sukces przyszedł wraz z filmem "Przepis na życie"("Soul Food"), którego reżyserem i scenarzystą był George. Serial na podstawie tej produkcji kręcono przez 5 lat.

W 2002 roku powstał film "Barbershop" – wystąpili w nim Ice Cube i Cedric the Entertainer. Odniósł sukces, który powtórzyła druga część – "Barbershop 2: Z powrotem w interesie" ("Barbershop 2: Back in Business").

Na swoim koncie ma też takie filmy, jak "Nothing Like the Holidays" "Życie na wrotkach" ("Roll Bounce"), czy "Salon piękności" ("Beauty Shop")

REGGIE ROCK BYTHEWOOD (scenariusz) pochodzi z nowojorskiego Bronksu, kształcił się w Marymount Manhattan College, jest założycielem nowojorskiej trupy teatralnej The Tribe. Napisał i wyreżyserował dwie sztuki – "The Harlem Cowboy" i "The Arm Wrestle".

W 1990 roku przeniósł się do Los Angeles, aby zostać scenarzystą. Zaczynał od pisania do serialu "Inny świat" ("A Different World"), potem pracował przy "New York Under Cover", którego był producentem.

Jego debiutem reżyserskim i scenariopisarskim jest "Czarna komedia" ("Dancing in September") – film telewizyjny, który nominowano do Emmy. Na swoim koncie ma także "Pokonać najszybszego" ("Biker Boyz") z Laurence’em Fishburne’em, Djimonem Hounsu i Derekiem Luke’em.

CHEO HODARI COKER (scenariusz) jest uznanym dziennikarzem – pracował dla "Los Angeles Times", pisuje do "Premiere Magazine", "VIBE", "Essence", "Details", "XXL’, "Rolling Stone", "The Face", czy "Village Voice".

Pochodzi z New Haven i od najmłodszych lat fascynował się hip-hopem. Jako dzieciak podkradał kuzynom przywiezione z New Jersey taśmy DJ’a Red Alerta.

Studiował anglistykę na Stanford University i zrezygnował z marzeń o byciu prawnikiem na rzecz zostania kolejnym Nelsonem George’em. Na drugim roku zaczął pisać do takich pism, jak "The Bomb", ‘RapPages" i "URB". Pod koniec studiów urywał się z zajęć i jeździł po kraju przeprowadzając wywiady z takimi artystami, jak Cube, Ice-T, KRS-One, Wu-Tang Clan, Warren G czy Outkast. Ukazywały się się w "The Source" i "VIBE".

Po zakończeniu studiów Cheo napisał do "Rolling Stone’a" recenzję najlepszej płyty jaką w życiu słyszał – "Ready To Die" Notoriousa BIG. Postanowił poznać geniusza, który ją nagrał i przeprowadził wywiad z raperem. Miało to miejsce dzień przed śmiercią Biggie’ego; sześciogodzinny wywiad stał się podstawą do książki Cheo – "Unbelievable: The Life, Death, and Afterlife of the Notorious B.I.G."

Jego pierwszym scenariuszem było "Flow" (napisane razem z Richardem Wesleyem) i sprzedane Johnowi Singletone’owi i New Line Cinema. Na swoim koncie ma takie scenariusze, jak "Legend: A Bob Marley Story", "Living For The City: The Marion Barry Story" dla HBO, "Greenlight" ,czy "Manchild".

Mieszka w Los Angeles razem z żoną i synkami.

VOLETTA WALLACE (produkcja) jest matką legendarnego Notoriousa BIG i założycielką Christopher Wallace Memorial Foundation.

Urodziła się na Jamajce, jako młoda kobieta wyjechała do Nowego Jorku, gdzie w 1972 roku urodziła syna, Christophera – przyszłą gwiazdę hip-hopu.

Dwukrotnie pokonała raka, straciła syna. Przejęła jego interesy – prowadzi Notorious Clothing, Brooklyn Mint Clothing, Notorious BIG, LLC i założoną przez siebie Christopher Wallace Memorial Foundation.

WAYNE BARROW (produkcja) przez osiem lat służył w Marynarce Wojennej, był menadżerem składu Wreckx-N-Effect. Wraz z kuzynem, Markiem Pittsem, założył Mark Pitts Management. Współpracowali z takimi artystami, jak NAS, Shyne, Queen Pen, Changing Faces, czy Notorious B.I.G.

W 1998 roku został prezesem By Storm Entertainment – firmy menadżerskiej i wytwórni, która wydała między innymi debiutancką płytę Traceya Lee (sprzedała się w 500 000 egzemplarzy).

Barrow jest także prezesem Brooklyn Mint Clothing (firmy odzieżowej założonej przez Notoriousa) i wice-przewodniczącym Christopher Wallace Memorial Foundation (organizacji charytatywnej prowadzonej przez matkę rapera, Volettę Wallace).

MARK PITTS (produkcja) studiował na Howard University, ale jego pasją zawsze była muzyka, więc postanowił podrzucić swoje demo do Uptown Records. Spotkał się nawet z odpowiedzialnym za szukanie nowych artystów Seanem Combsem. Po spotkaniu było jasne, że Mark nie zostanie raperem – dostał za to propozycję pracy w wytwórni.

Współpraca z Combsem zaowocowała wspólnym założeniem Bad Boy Records, a w końcu By Storm Entertainment(samodzielnej wytwórni Pittsa). Współpracował z takimi artystami, jak TLC, Usher, Chris Brown, Cee-Lo i Faith Evans Cieszy się nieskazitelną reputacją, w 2000 roku został vice-prezesem działu A&R (zajmuje się odnajdowaniem artystów i ich rozwojem) w Arista Records.

Był jedną z osób, dzięki której zakończył się sławetny beef (spór) między Nasem, a Jayem-Z.

ROBERT TEITEL(produkcja) pochodzi z Chicago. Studiował filmoznawstwo i marketing na Columbii; jeszcze jako student założył do spółki z George’em Tillmanem Jr Menagerie Films. Wyprodukował krótkometrażową "Paulę", która zdobyła kilka nagród (między innymi Student Academy Award). W 1994 zebrał pieniądze i wyprodukował "Scenes for the Soul".

W 1997 roku wyprodukował "Przepis na życie" ("Soul Food"), które wyreżyserował George Tillman Jr. W filmie wystąpili między innymi Vanessa Williams, Vivica A. Fox, Brandon Hammond, Nia Long, Mekhi Phifer, Irma P. Hall, Michael Beach, i Jeffrey Sams. Kosztował 7,5 miliona dolarów, a zarobił ponad 40 milionów. Soundtrack zdobył status podwójnej platynowej płyty.

Teitel i Tillman założyli w ramach Fox 2000 własną firmę producencką – State Street Pictures. Wyprodukowali między innymi "Ludzi honoru"("Men Of Honour").

Na swoim koncie ma takie filmy, jak: "Życie na wrotkach" ("Roll Bounce"), "Salon piękności"("Beauty Shop"), "Barbershop 2: Z powrotem w interesie" ("Barbershop 2", czy "Barbershop".

Duet pracuje obecnie nad komedią "Champions", przygodowym "Samurai" i biograficznym "Bobby Martinem".

TRISH HOFMANN (produkcja) zajmuje się produkcją od kilkunastu lat; na swoim koncie ma współpracę zarówno z niezależnymi, jak i wysoko-budżetowymi wytwórniami. Współpracowała z takimi twórcami, jak Terrence Malick, Jay Roach, Ben Stiller, Woody Allen, Amy Heckerling i James Mangold.

Ma na swoim koncie takie filmy, jak "Ruiny" ("The Ruins"), "Charlie Bartlett", "Podróż do Nowej Ziemi"("The New World"), "Brown Sugar", czy "Heavy".

Obecnie pracuje nad "On the Road" na podstawie "W drodze" Jacka Kerouaca.

SEAN COMBS (kierownictwo produkcji) jest prezesem i założycielem Bad Boy Worldwide Entertainment Group. "Time Magazine" i CNN ogłosili go jednym z najbardziej wpływowych biznesmenów naszych czasów. Nagrywa płyty, wydaje innych artystów, jest menadżerem, producentem, prowadzi firmy odzieżowe i restauracje.

Współpracował z takimi artystami, jak Aretha Franklin, Sting, Jennifer Lopez, Mary J. Blige, Janet Jackson czy Notorious B.I.G. Ma na swoim koncie trzy nagrody Grammy, a jego płyta "Press Play" z 2006 roku zajęła szczytowe miejsca list przebojów.

Współpracuje z MTV – jego występy na galach MTV Video Music Awards zawsze były przebojowe, a od 2003 roku zrealizował ze stacją realisty show "Making the Band". Jest też producentem "Raperskiej rodziny Runa" ("Run’s House").

Muzyka nie jest jego jedyną pasją. Ma na koncie kilka ról filmowych – między innymi w "Czekając na wyrok" ("Monster’s Ball") z oscarową rolą Halle Berry, "Zrobione!" ("Made"), "Rhyme & Reason, czy "Życie Carlita – Początek"("Carlito's Way: Rise to Power"), "Love in Vain", "Death of a Dynasty", czy "Uliczne sny" ("Street Dreams").

Od 2005 roku współpracuje z HBO – produkuje "P. Diddy Presents the Bad Boys of Comedy".

Nie można mu odmówić smykałki do interesów. Prócz muzyki, telewizji i filmu, Combs prowadzi kilka firm – między innymi odzieżowe Sean John Clothing. W 2006 roku na rynek wyszły męskie perfumowany sygnowane jego nazwiskiem – "Unforgivable". Rok później pojawiły się "Unforgivable Woman".

W 2007 roku zajął się kampanią Ciroc Vodka, która weszła na międzynarodowy rynek.

MICHAEL GRADY (zdjęcia) w 1995 roku ukończył szkołę filmowa w AFI. Kręcił teledyski, krótkometrażówki i filmy niezależny. Ma na koncie dwa dokumenty (jednym z nich jest "Beyond the Mat" wyprodukowane przez Rona Howarda.

Za "Wonderland" z Valem Kilmerem i "Neverwas" z Ianem McKellanem zaproponowano mu członkowstwo w Academy of Motion Pictures Arts and Science.

Odpowiada za zdjęcia do filmów "Hotel dla psów"("Hotel for Dogs"), "Factory Girl" i "Six Bullets From Now".

JANE MUSKY (scenografia) jej kariera trwa od lat osiemdziesiątych XX wieku. Na swoim koncie ma scenografię do takich filmów jak "Zdrada" ("The Devil's Own"), "Ludzie miasta"("City Hall"),"Pamiętny dzień"("Two Bits"), "Bumerang"("Boomerang"), Glengarry Glen Ross", "Uwierz w ducha"("Ghost"), "Kiedy Harry poznał Sally"("When Harry Met Sally..."), "Młode strzelby" ("Young Guns"),czy "Nielegalnie twój" ("Illegally Tours").

DIRK WESTERVELT (montaż) był asystentem montażysty filmu "Piątek"("Friday") z Ice Cube’em i Chrisem Tuckerem. Z George’em Tillmanem Jr pracował przy "Ludziach honoru" ("Men of Honour"), a także przy "Przepisie na życie"("Soul Food").

Na swoim koncie ma montaż takich filmów, jak "Podróż do wnętrza ziemi 3D" ("Journey to the Center of the Earth"), czy "Brown Sugar". Jest odpowiedzialny za zdjęcia do krótkometrażowego "Pass" Kate Haug" – filmu, który był pokazywany w The Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

GEORGE PAASWELL(ko-produkcja) od lat działa w nowojorskim środowisku niezależnych filmowców. Na swoim koncie ma "Phoebe in Wonderland" z Felicity Huffman, który wyświetlano w 2008 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Sundance, a także thriller "Joshua" z Samem Rockwellem. Obecnie pracuje nad "The Winning Season" dla Plum Pictures.

DANNY ELFMAN (muzyka) jest jednym z najbardziej rozchwytywanych kompozytorów muzyki filmowej. Ma na swoim koncie trzy nominacje do Oscara i siedem nominacji do nagrody Grammy. Zadebiutował muzyką do "Wielkiej przygody Pee Wee Hermana"("Pee Wee’s Big Adventure" z 1985 roku. Współpracował z Timem Burtonem przy niemal każdym jego filmie (między innymi "Edwardzie Nożycorękim" ("Edward Scissorhands"), "Soku z żuka"("Beetle Juice"), czy "Wielkiej rybie" ("Big Fish").

Na sowim koncie ma muzykę do takich filmów, jak " Mali agenci 2: Wyspa marzeń" ("Spy Kids 2: Island of Lost Dreams"), "Cosmic Symphonies: Elfman in Space Creature Featurettes", "Mali agenci" ("Spy Kids"), "Planeta małp" ("Planet of the Apes"), "Wielki podryw" ("Heartbreakers"), "Nowokaina" ("Novocaine"), czy "Dowód życia" ( Proof of Life").

Obecnie pracuje nad muzyką do filmu "The Wolf Man" z Anthonym Hopkinsem, Benicie del Toro i Emily Bunt.

PAUL A. SIMMONS (kostiumy) ma na koncie nominację do CDG Award za kostiumy do "Hustle&Flow" Craiga Breweria. Pracował przy "Malcolmie X", "Jak Stella zdobyła miłość"("How Stella Got Her Groove Back"), czy "Wzgórzu nadziei" ("Cold Mountain") – nagrodzonym Oscarem fiomie Anthony’ego Minghelli.

Obecnie pracuje nad "The New Daughter" z Kevinem Costnerem.

FRANCESCA SPERO (kierownictwo muzyczne) jedna z najpopularniejszych hip-hopowych menadżerek. Do tego wydawczyni i producentka telewizyjna współpracująca na stałe z The Bad Boy Records. Odkryła między innymi Adonisa Shropshire’a i Makebe Riddick – oboje otrzymali nagrody ASCAP i BMI oraz nominacje do Grammy.

BARRY COLE (kierownictwo muzyczne) jest prezesem "SPOT Music". Był konsultantem muzycznym przy ponad 50 filmach i 20 soundtrackach. Na swoim koncie ma współpracę z twórcami takich filmów, jak "Rewanż"("You Got Served"), "American Psycho", "Brown Sugar", czy "Mów do mnie"("Talk to Me").

Wrac z Gwen Bethel-Riley stworzył Clear Music – firmę zajmującą się konsultacją muzyczną do filmów i dystrybucją soundtracków. Gdy Bethel-Riley odeszła do Artisam Entertainment, Cole przemianował firmę na "SPOT Music".

Hobbystycznie zajmuje się dj’owaniem – jego skrecze można usłyszeć na płytach takich artystów, jak Killah Priest czy Norah Jones.

Więcej o filmie:


https://vod.plus?cid=fAmDJkjC